ΟΝΝΕΔ Κορινθίας

Η δημοκρατία στην Ελλάδα σήμερα, πληγές και θεραπεία

Έχει γραφτεί από ΟΝΝΕΔ ΚΟΡΙΝΘΙΑΣ
Πέμπτη, 06 - 08 - 2009
(δημοσιεύτηκε στην εφημερίδα "Κορινθιακή Ημέρα" στις 11/8/09) Γράφει ο Νίκος Γιαννής * , Υποψήφιος Βουλευτής ΝΔ Περιφέρεια Αττικής * Διδάκτωρ Πανεπιστημίου Αθηνών, Καθηγητής Ευρωπαϊκής Πολιτικής Νομικός, μέλος Δ.Σ.Α, Επιστημονική Υπηρεσία Βουλής, Μόνιμο Στέλεχος Ευρωπαϊκής Επιτροπής, Εκδότης περιοδικού Ευρωπαϊκή Έκφραση Στις 4 Αυγούστου, 73 χρόνια πριν, μόλις 2 γενιές πίσω δηλαδή, ένας κοινοβουλευτικός Πρωθυπουργός ο Ι.Μεταξάς κήρυξε δικτατορία. Σύντομα, στις 15 Σεπτεμβρίου, θα γιορτάσουμε την παγκόσμια ημέρα της δημοκρατίας, όπως έχει καθιερωθεί με απόφαση της Γ.Σ. του ΟΗΕ, που είναι ειδικώς για εμάς τους Έλληνες η πλέον διαρκής και σπουδαία κληρονομιά που προσφέραμε στην οικουμένη. Τέλος, αλλά ίσως το σημαντικότερο, η Ελλάδα γιόρτασε στις 24 Ιουλίου, 35 χρόνια δημοκρατίας, ενώ ταξιδεύει 30 χρόνια στην Ευρωπαϊκή Ενωση και 20 χρόνια στον μετασοσιαλιστικό, μη ψυχροπολεμικό, παγκοσμιοποιημένο κόσμο. Καταναλώσαμε μια ολόκληρη γενιά, ώστε να έχουμε διασφαλίσει μόνον τα ελάχιστα, ωστόσο ήδη πολλά. Είναι πολλά όσα πετύχαμε σε σχέση με την πολυκύμαντη εθνική εξέλιξη, είναι όμως λίγα σε σχέση με τις σημερινές μας ανάγκες στην Ευρώπη και τον κόσμο. Η επικαιρότητα αυτή της δημοκρατίας, μας οδηγεί στην επισήμανση επτά ανοιχτών πληγών που ακόμη χαίνουν επιζητώντας θεραπεία: 1. Αναποτελεσματικότητα, αδιαφάνεια και πελατειακή δομή του πολιτικού συστήματος, άρα και του κράτους. Στην πολιτική αποθαρρύνονται να συμμετάσχουν όσοι έχουν ποιότητα. Η πολιτική –και δυστυχώς και η συναρτημένη με αυτή δημόσια διοίκηση- είναι μια άσκηση υποταγής, των κατωτέρων στους ανωτέρους και όλων μαζί σε μικρά και μεγάλα συμφέροντα. Η πολιτική ως επαγγελματική καριέρα αναπτύσσει τον επαγγελματισμό της επανεκλογής αντί της εκλογής ενός επαγγελματισμού στις προσφερόμενες υπηρεσίες, εξασκείται και αξιολογείται επί τη βάσει της ικανότητας απόκτησης, διατήρησης και ενίσχυσης του δημοσίου αξιώματος, χωρίς χρονικά όρια, παρά εμμονής στον κοινωφελή προορισμό της ενασχόλησης και επίτευξης αποτελέσματος χάριν ήθους εργασίας. Ως εκ τούτου η πολιτική στην πραγματικότητα διολισθαίνει στην ιδιοτελή τέχνη της ισορροπίας, συνιστά τη διαχείριση του παρόντος δίκην επιβίωσης αδιαφορώντας για το μέλλον, ενδίδει σχεδόν αμαχητί στο πολιτικό κόστος, καλλιεργεί τελικώς την κρυψίνοια, τη διαπλοκή και τη διαφθορά. Επίσης παραμελεί το φυσικό περιβάλλον. Η πολιτική συζήτηση εξαντλείται στην πρόβλεψη του χρόνου των επόμενων εκλογών και των νικητών τους και στις τακτικές προς τούτο, με άρρητο σκοπό των προσεταιρισμό των ισχυρών και την ικανοποίηση προσωπικών επιδιώξεων ή ματαιοδοξίας. 2. Κυριαρχία του λαϊκισμού. Η κύρια δύναμη του λαϊκισμού είναι ότι για κάθε πρόβλημα εφευρίσκει πάντα έναν ένοχο αντί μιας λύσης. Ακόμη καλύτερα μάλιστα αν ο ένοχος είναι συνωμοτικός και αόρατος ή έστω υπαινικτικός, κανείς πάντως δεν προσπαθεί να λύσει το πρόβλημα με επιχειρήματα, διαφανή και συνολικά υπεύθυνο τρόπο. Η ιδεολογική τρομοκρατία που ασκείται και η ανέξοδη συκοφαντία που υφίσταται η αντίθετη άποψη, υπενθυμίζουν ότι ο φασισμός δεν είναι παρά ένοπλος λαϊκισμός. Το όπλο του λαϊκισμού, η υπεραπλούστευση, είναι άσπρη ή μαύρη, όμως ο πραγματικός κόσμος και οι λύσεις στη δημοκρατία είναι αναπόφευκτα ασπρόμαυρες, αρκεί να στηρίζονται σε σταθερές αξίες. 3. Ρόλος των ΜΜΕ. Κεντρικά και τοπικά ΜΜΕ δεν προσφέρουν την αναγκαία ενημέρωση και κριτική, ενώ η πολιτική δημοσιότητα διαμορφώνεται μακράν των πραγματικών ζητημάτων, της αντικειμενικότητας, της αξίας των προσώπων και της δύναμης του επιχειρήματος. Εκβιαστές από τη μια και γενναίοι λειτουργοί από την άλλη είναι οι δύο ακραίες και ολιγάριθμες εκφάνσεις των ΜΜΕ, ενώ οι πολλοί ενδίδουν στους καταναγκασμούς της μετριότητας, της εμπορικότητας και της «έντιμης» συναλλαγής. Τέλος, επικοινωνία χωρίς ουσιαστική και ποιοτική γνώση είναι σκέτος θόρυβος ή παραπληροφόρηση. Συνεχώς διευρυνόμενη χαραμάδα στο σκοτάδι αυτό είναι το διαδίκτυο, παρά τις αδυναμίες του. 4. Κράτος δικαίου – ατιμωρησία. Ισχυρή δημοκρατία χωρίς ενσυνείδητο και συνεπή σεβασμό του κράτους δικαίου και του πνεύματος του νόμου και των θεσμών δεν μπορεί να υπάρξει. Εχει απήχηση ακόμη η θέση στην Ελλάδα πως δεν είναι δουλειά του πολίτη η πίεση για εφαρμογή των νόμων. Αυτοί που το υποστηρίζουν κατά κανόνα καταφεύγουν στην αστυνομία και τη δικαιοσύνη όταν το συμφέρον τους το απαιτεί και παραβιάζουν ανενδοίαστα τον νόμο όταν αυτό παραβλάπτεται, προτιμούν την ασυδοσία ή την αδιαφορία. Ο Μαρκ Τουέν είπε επ’ αυτού: «Καμιά χώρα δεν μπορεί να κυβερνηθεί σωστά εάν οι πολίτες, σαν σύνολο, δεν συνειδητοποιήσουν βαθιά μέσα τους ότι αυτοί είναι οι φύλακες του νόμου και ότι οι υπεύθυνοι για τη δικαιοσύνη δεν αποτελούν παρά τον μηχανισμό για την εφαρμογή του, τίποτε παραπάνω». Να γιατί στις δυτικές χώρες ο παραβάτης είναι «σαν τη μύγα μέσ’ το γάλα», ενώ εδώ συμβαίνει το αντίθετο: η καταστρατήγηση –και όχι παραβίαση- της νομιμότητας από πολλούς καθιστά ηλιθίους τους αρκετούς πρέσβεις του ορθού και ατιμώρητους τους λίγους λαθρεπιβάτες του νόμου και της δημοκρατίας μας. 5. Δυσκολία συναίνεσης. Είμαστε μια κοινωνία που δεν έχει βρει τον μηχανισμό της συνεννόησης στην επίλυση σοβαρών θεμάτων και άρα της εξέλιξης. Η έγκαιρη, δομημένη και μη παρελκυστική διαβούλευση χωλαίνει σοβαρά και ο «διεκδικητισμός» των κεκτημένων συμφερόντων και νέων παροχών αναδεικνύει αδιάλλακτες ηγεσίες που κερματίζουν την κοινωνία συναγωνιζόμενες στην απαξίωση κάθε συνολικού σχεδίου. Το τίμημα της δημοκρατίας είναι πράγματι η συνεχής επαγρύπνηση, χωρίς όμως αυτή να μας οδηγεί, όπως στην Ελλάδα, στην καχυποψία αλλά και στο καθολικό έλλειμμα εμπιστοσύνης μεταξύ μας, πέραν της οικογένειας και των «κολλητών». Το εφήμερο και ευκαιριακό διατηρούν την παντοδυναμία τους και διαβρώνουν την εν κοινωνία συμβίωση. 6. Τοπικισμός, ο σύγχρονος «εθνικισμός» της τοπικής κοινωνίας. Αν «ο εθνικισμός είναι το τελευταίο καταφύγιο των παλιανθρώπων» (Σάμιουελ Τζόνσον), η αναθεώρηση του ορισμού του τοπικού συμφέροντος στην πορεία της δημιουργίας μια νέας ισορροπίας συμφερόντων και αντιλήψεων μεταξύ οικουμενικών προτεραιοτήτων, κεντρικής διοίκησης και τοπικών κοινωνιών, ώστε να συμπληρώνεται χωρίς να ακυρώνεται ο εθνικός και ευρωπαϊκός σχεδιασμός και ενότητα, συνιστά μείζονα πρόκληση, τόσο για περαιτέρω εκχώρηση αρμοδιοτήτων στην αυτοδιοίκηση όσο και δείκτη ωριμότητας της δημοκρατίας μας. 7. Η κοινωνία πολιτών, ανεξάρτητη από πολιτικές σκοπιμότητες και ιδιωτικά συμφέροντα, αν και ενδυναμώνεται παραμένει ασθενής, προσφέρει όμως την πλέον λαμπερή προοπτική για τη δημοκρατία μας. Αρκεί να κοιτάξουμε γύρω μας για να αναζητήσουμε τους αδίστακτους δικτάτορες της εποχής μας κι ας φορούν την προβιά του δημοκράτη, ας κρατούν την πέννα του τιμητή, ας επικαλούνται τον νόμο κατά το δοκούν. Αξίζει επίσης να αναρωτηθούμε: πού θα βρισκόταν σήμερα η Ελλάδα και με ποια ποιότητα δημοκρατίας, εκτός των κοινοτικών χρηματοδοτήσεων, εάν δεν ήταν πλήρες μέλος της ΕΕ από το 1981 και άρα δεν υπόκειτο στους κανόνες της; θα είχαμε περισσότερους ανατολίτες κατεργάρηδες ή περισσότερους Ευρωπαίους πολίτες;
Τελευταία ενημέρωση ( Πέμπτη, 13 - 08 - 2009 )